حسین سلاح‌ورزی گفت: رشد سرمایه‌گذاری در ایران به مثابه موتور رشد تولید ناخالص داخلی، از اواخر دهه ۱۳۸۷ روندی کاهنده را تجربه کرده است و میانگین رشد این متغیر بسیار با اهمیت اقتصادی در این سالها منفی بوده است. به همین دلیل، این پدیده عجیب در ایران در حالی اتفاق افتاد که درآمد حاصل از صادرات نفت دست کم تا ۱۳۹۳ دروضعیت مساعدی بوده است.

نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران افزود: این روند کاهنده سرمایه گذاری باتولید ناخالص داخلی، در یک دور کاهنده قرار می‌گیرند و پیامدهای آن، برای کلیت جامعه آسیب‌ساز است؛ به این معنا که وقتی سرمایه گذاری در سرازیری قرار می‌گیرد، تولید ناخالص داخلی نیز روندی کاهنده دارد که در دور بعدی، به کاهش سرمایه گذاری منجر می‌شود؛ به نحوی که اگر این زنجیره کاهشی در جایی پاره نشود و روندها برعکس نشوند می توان انتظار داشت که جامعه فقیر و فقیر تر شود.

وی در پاسخ به این سوال که برای عبور از این دور ترسناک چه باید کرد، اظهار داشت: اقتصاددانان باور دارند سرمایه گذاری بالنده و بهبود یابنده، همان اکسیر جادویی است که باید به آن دست یافت و راه تند و پرشتاب تهیدست شدن جامعه را مسدود کرد. پرسش این است که حالا سرمایه باید از کدام منابع تامین شود که باید پاسخ داد، بر خلاف برخی انتظارات و خلاف برخی دیدگاهها، تامین سرمایه برای مصارف کلان که راه رشد را هموار نماید، در زمره سخت‌ترین کارها است.

وی معتقد است که سرمایه به آسانی در دام خواست و اراده مدیران و سیاستمداران نمی افتد و راهی را می رود که در مسیرش، کمترین خطرها نهفته باشد؛ در نهایت پس از این مرحله است که داستان استفاده کارآمد و با بهره وری بالا پیش می آید و باید مشخص شود یک دلاری که قرار است سرمایه گذاری شود، در کدام فعالیت سودآورتر است.

به گفته سلاح ورزی، تامین سرمایه از دو محل عمده و البته با روش‌های گوناگون ممکن بوده که یک راه، پس انداز ملی است که این پس‌اندازها یا در بانک ها سپرده گذاری می شود یا در بازار سهام عرضه و تبدیل به سرمایه شده است و یا به صورت اوراق قرضه درآمده و دولت موظف به نقد کردن آن در زمان سررسید اوراق است.

وی اظهار داشت: وضعیت پس انداز ملی در ایران در حال حاضر، دست کم به لحاظ عرضه کوتاه مدت موقعیت ممتازی ندارد و مشخص است که بانکهای ایرانی از نظر تراز مالی، در بدترین وضعیت قراردارند؛ به این معنا که اکنون بانکها در بدترین وضعیت قرار داشته و دارایی های آنها قفل شده است و به همین دلیل نمی توانند به تامین سرمایه کمک کنند.

قائم مقام دبیر شورای گفتگوی دولت و بخش‌خصوصی خاطرنشان کرد: بازار سرمایه ایران نیز برای تجهیز منابع به اندازه نیاز ایران توان کافی ندارد و از سوی دیگر، تامین سرمایه از مسیر فروش اوراق قرضه به نقطه نامطلوبی رسیده است؛ بنابراین با فرض اینکه همه روش های یادشده برای تامین سرمایه مناسب باشند، باز هم مطابق محاسبه های کارشناسانه، برای رسیدن به رشد ۸ درصدی تکافو نمی کند و نزدیک به ۲۰ درصد از سرمایه مورد نیاز باید از سرمایه خارجی تامین شود.

وی ادامه داد: این مسیر اما هموارتر از مسیر داخلی نیست و با توجه به الزام دستیابی به رشد قابل اعتنا، باید روش ها و راههای تازه و کارا پیدا کنیم که این هم الزاماتی دارد که نخست آن، بدون چون و چرا در جذب سرمایه گذاری خارجی این است که با ساز و کارهای موجود این پدیده سازگار شود و سازش را با ساز تحولات جهانی کوک کند.

سلاح ورزی گفت: در دنیای امروز بخواهیم یا نخواهیم باید با برخی از قدرتهای جهانی تعامل داشته باشیم؛چراکه راه عبور سرمایه گذاری را آن قدرتها نشان می دهند و شرکتها را به آدرس هایی که می خواهند می فرستند.

وی افزود: تجربه ایران در دهه های اخیر نشان می دهد ایران از این مزیت برخوردار نبوده و قدرتهای جهانی که دست بالا در این امور را دارند، اجازه نداده اند ایران از این بازار منابع مطمئن به دست آورد.

سلاح ورزی الزام بعدی را مواردی دانست که به سیاست داخلی کشورها برمی گردد و اظهار داشت: کشورهایی که در آنها نبرد بر سر قدرت دولت یا قدرت مجلس قانونگذاری با منازعه و مجادله ای پایان ناپذیر مواجه است و رفتار هر دولت، گونه ای است که همه سیاستهای دولت قبلی را نفی می کند و ثبات سیاستگذاری بازیچه تمایلات احزاب سیاسی است، نمی توانند سرمایه گذاری خارجی جذب کنند.

وی تصریح کرد: الزام سوم این است که نهادها و سیاستهای اقتصادی ساز و کار روشن و شفاف و کارآمد داشته باشد. به طور مثال بازار بانک و پول و بیمه، سیاست تجاری و سیاست ارزی ناروشن و دارای انحراف از اصول پذیرفته شده جهانی، کار جذب سرمایه خارجی را سخت می کند. این الزام را می توان در محیط مناسب کسب و کار و شاخص های آن دنبال کرد.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: متاسفانه ایران دراین بخش نیز روزگارش چندان خوش نیست؛ اما در صورتیکه سرمایه گذاری خارجی به طور مستقیم ممکن شود می توان انتظار داشت دور ترسناک روند سرمایه گذاری اندک و  تولید ملی ضعیف و بالعکس از جایی متوقف شده و امید داشت پس‌اندازهای داخلی مردد نیز به روند سرمایه گذاری متصل شوند. در این حالت راه برای جذب تکنولوژی روزآمد، بازارهای تازه و از همه مهمتر اعتماد جهانی  هموار شود؛ در غیر این صورت و در شرایط کمبود سرمایه ایران باید انتظار روزهای سخت تر را داشت.

وی اظهار داشت: اتفاق خوشایند بهبود جایگاه ایران در رتبه بندی ریسک اعتباری، میتواند شروع خوبی برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تامین مالی طرح ها و پروژه های کشور از محل منابع مالی خارجی با هزینه معقول باشد.

منبع: مهر